Algemene ledenvergadering en lezing over Indiëgangers

Op donderdag 20 april hebben we onze algemene ledenvergadering gehouden in gebouw Fata Morgana in de Choorstraat. Aansluitend gaf onze secretaris Adri van Vliet een boeiende lezing over militairen uit Monster, Ter Heijde en Poeldijk die na de Tweede Wereldoorlog als oorlogsvrijwilliger of voor hun nummer naar Nederlands-Indië gingen. De bijeenkomst werd, ondanks het feit dat op die avond de wedstrijd AS Roma-Feyenoord werd gespeeld, bijgewoond door bijna zestig belangstellenden. Onder hen waren circa twintig niet-leden, veelal nazaten of andere verwanten van militairen. Na een algemene inleiding over het onderwerp van zijn lezing ging Adri vooral in op de  contacten van de militairen met het thuisfront. Ook besteedde hij aandacht aan het militaire optreden en aan de vraag hoe de militairen hun leven weer opgepakt hebben na hun terugkeer in Nederland. Naast veel afbeeldingen toonde Adri ook enkele korte filmpjes. In een daarvan was te zien hoe Westlandse families op een afgehuurde sleepboot op de Waterweg het stoomschip Kota Baru tegemoet voeren. Dat schip keerde na een wekenlange zeereis terug uit Nederlands-Indië met honderden militairen aan boord, waaronder veel Westlanders. Aan het slot van de lezing kon nog een fimpje van 12 minuten worden vertoond van een reünie in 1995 van Monsterse oud-Indiëgangers. Deze film, destijds gemaakt door het Monsterse dorpsjournaal, was beschikbaar gesteld door Koos Verheij. Hij beheert het archief van het dorpsjournaal. Toen hij in de krant las over de lezing was hij direct enthousiast en bood aan de film te vertonen. Adri van Vliet heeft vorig jaar een artikel gepubliceerd in het Jaarboek van het Genootschap Oud-Westland over Westlandse militairen in de Oost en hun thuisfront. Dit jaarboek is te koop bij het Westlands Museum en via de website van het Genootschap Oud-Westland

Als u bijvoorbeeld in een schoenendoos nog brieven, foto’s, dagboeken of ander materiaal heeft van militairen die in Indië hebben gediend, dan zijn we zeer geïnteresseerd om hier kopieën van te maken. Neem hiervoor gerust contact op met onze voorzitter of secretaris.

Ontvangst van Indië-veteranen in het Monsterse gemeentehuis op 4 april 1994. Collectie Historisch Archief Westland

Geslaagde lezing over Westlandse streektaal

Op donderdagavond 19 januari organiseerde de Historische Vereniging Monster – Ter Heijde een geslaagde lezingenavond in gebouw De Haven over Westlandse streektaal, met bijzondere aandacht voor het Heijdse dialect zoals dat in vroeger jaren gangbaar was. Ondanks het winterse weer, door een hagelbui in de vooravond was het ’een slechte pad’, was er veel belangstelling voor de lezing. Henk Tetteroo, die zich al zeker 25 jaar in het onderwerp verdiept, wist de toehoorders met vele voorbeelden te boeien. Hij had Aart Maat uit Ter Heijde uitgenodigd om voor de pauze een paar stukjes in het ‘Heijs’ van voor de oorlog voor te lezen uit een bundel van mevrouw Annie Brehm – Van Seters (1915-2011). Aart wist ook uit de losse pols nog een aantal verhalen op te dissen en was zodanig op dreef dat de pauze er zelfs bij in dreigde te schieten. Kortom, dankzij deze twee geboren vertellers was de avond een doorslaand succes.

Lezing over Westlandse streektaal

Op donderdag 19 januari organiseert de Historische Vereniging Monster - Ter Heijde een lezing over de Westlandse streektaal, met bijzondere aandacht voor het inmiddels bijna verdwenen Heijdse dialect. De lezing wordt gehouden door Henk Tetteroo in gebouw De Haven, Havenstraat 1 in Monster. Aanvang 20.00 uur, inloop met koffie/thee vanaf 19.30 uur.

Het belooft een levendige avond te worden, waarbij ook inbreng door de bezoekers van deze avond van harte welkom is. Henk Tetteroo is neerlandicus en kenner van de streektaal van Westland en Midden-Delfland. Hij schrijft regelmatig over dit onderwerp in zijn rubriek Barre Praat in Het Hele Westland.

Hij heeft in het verleden regelmatig contact gehad met mevrouw Brehm-van Seters (1915-2011) die in Ter Heijde is opgegroeid. Zij schreef verhaaltjes in het Heijdse dialect. Henk Tetteroo is auteur van verschillende boeken over streektaal, zoals Kreen en Gruizig (2000), Wonen in Woorden (2004) en Druiventaal (2022). Deze boeken zijn die avond te koop. Aanmelding vooraf voor deze avond is niet nodig. Ook niet-leden zijn van harte welkom. Van hen wordt een bijdrage van € 3 in de kosten gevraagd.

Bibliografie van de geschiedenis van Monster en Ter Heijde

Op deze website treft u onder de TAB ‘Publicaties’ een overzicht aan van boeken en artikelen over de geschiedenis van Monster en Ter Heijde. Dit overzicht is samengesteld door ons verenigingslid Peter de Zeeuw. Hij heeft een uitgebreide versie november 2022 afgerond. Peter, die een achtergrond heeft als bibliothecaris, heeft de afgelopen tijd veel tijd besteed aan het opstellen van deze bibliografie. Hij heeft daarvoor verschillende bronnen geraadpleegd. Deze bronnen waren fragmentarisch en veelal verouderd. Ieder die geïnteresseerd is in de geschiedenis van beide plaatsen kan dus nu beschikken over een handzaam en zo compleet mogelijk literatuuroverzicht. Het is de bedoeling om de bibliografie de komende tijd actueel te houden en zo mogelijk verder aan te vullen. Wie aanvullingen heeft kan contact opnemen met Peter de Zeeuw, e-mail: preco@kabelfoon.nl

lezing over opvallende architectuur in Monster, Poeldijk en Ter Heijde

Op donderdag 20 oktober was er een goed bezochte lezing in gebouw Fata Morgana in de Choorstraat over opvallende architectuur in Monster, Poeldijk en Ter Heijde. De lezing was georganiseerd door de historische vereniging en werd verzorgd door Piet van der Valk, die zelf jarenlang als bouwkundige actief is geweest. Hij had veel beeldmateriaal verzameld over bijzondere huizen en andere gebouwen in onze regio en wist daar op boeiende wijze over te vertellen. Hij is ooit begonnen met een speurtocht naar panden uit het begin van de vorige eeuw die zijn ontworpen door de bekende Naaldwijkse architect Adriaan Dessing. Een mooi voorbeeld daarvan is gebouw Fata Morgana, waar de lezing werd gehouden. Dit gebouw is in 1931 neergezet als rk verenigingsgebouw in opdracht van het kerkbestuur van de Machutusparochie. Het boekje dat Van der Valk over deze architect heeft geschreven is nog te koop bij het Westlands Museum. Ook andere architecten die panden in de buurt hebben ontworpen passeerden de revue tijdens de lezing. Zo is de bekende tuindersvilla huize Helena aan de Emmastraat ontworpen door architect Jan van Vliet en het voormalige politiebureau aan de Burg. Kampschöerstraat door architect Aart Claus. Het nieuwe Ter Heijde van de jaren dertig (dat tijdens de Tweede Wereldoorlog op last van de Duitsers is afgebroken) werd ontworpen door Dirk Oosthoek, evenals de markante Poeldijkse veiling. Vooral veel tuindersvilla’s uit het begin van de vorige eeuw passeerden de revue tijdens de lezing. Piet van der Valk deed nog een oproep aan iedereen die informatie heeft over de geschiedenis van deze gebouwen om contact met hem op te nemen. Dat kan via de historische vereniging.

open monumentendag 2022

Tijdens Open Monumentendag op zaterdag 10 september jl. heeft de grafkelder van de familie Herckenrath een recordaantal bezoekers getrokken. Niet minder dan 575 belangstellenden kwamen naar het adres Duinpan 10 in de Grote Geest in Monster. Deze grote toeloop had alles te maken met het vorig jaar verschenen boek Fortuna's Kinderen van Annejet van der Zijl over de families Herckenrath uit Monster en De Fremery uit 's-Gravenzande. Een dag eerder, op Klassendag, brachten circa 100 leerlingen van De Zeester en de Willemsschool een bezoek aan de grafkelder onder begeleiding van leerkrachten en ouders.

In de grafkelder staan veertien kisten, waaronder drie kinderkistjes. Het enige niet-familielid in de grafkelder is mevrouw Zuiderwijk, de kinderverzorgster van het gezin, die kennelijk zo'n goede band met de familie had dat ook zij is bijgezet.

Bij de ingang van de grafkelder werd uitleg gegeven door leden van de Historische Vereniging. Op het terrein ervoor was een tentoonstelling ingericht, waar de bezoekers kennis konden nemen van de geschiedenis van de grafkelder en van de buitenplaats Geerbron, waar de familie Herckenrath woonde tussen 1800 en 1870.

Plaatsing eerste monumentenborden in Monster en Ter Heijde

In Monster en Ter Heijde zijn afgelopen vrijdag 19 augustus de eerste monumentenborden geplaatst  aan en bij een dertiental monumentale panden en objecten. Elk bord beschrijft in het kort de geschiedenis van het desbetreffende monument. De Historische Vereniging Monster – Ter Heijde heeft voor deze borden de teksten geleverd.

De Werkgroep Erfgoedbescherming Westland, waarin alle Westlandse erfgoedorganisaties zijn vertegenwoordigd, is initiatiefnemer van dit Westlandbrede project. Ze hoopt op deze manier de geschiedenis van de monumenten breder bekendheid te geven.

Met behulp van een QR-code op de borden kan inmiddels al voor een aantal monumenten uitgebreidere informatie worden gevonden op de website monumentaalwestland.nl.

In Monster en Ter Heijde zijn nu bij de volgende objecten informatieborden geplaatst:

-Molen De Vier Winden – Haagweg

-Ogenblikje Optiek (vroegere herberg De Vergulde Valk) - Kerkplein

-Overheijde – Choorstraat (plaatsing bordje volgt op 25 augustus)

-Pensionaatsgebouw - Havenstraat

-Voormalig politiebureau – Burg. Kampschöerstraat

-Protestantse kerk – Burg. Kampschöerstraat

-Watertoren - Haagweg

-Voormalige begraafplaats Vreedelust - Molenstraat

-Gebouw OJOS – Choorstraat

-Voormalig Adrianus en Jacobusgesticht – Choorstraat

-Fata Morgana – Choorstraat

-Machutuskerk - Choorstraat

-Mariagrot – Choorstraat

-NH kerk – Ter Heijde

In een volgende ronde zal in overleg met de eigenaren op nog meer panden een informatiebord komen.

geslaagde ALV en lezing

Op 7 april was er een geslaagde bijeenkomst van de historische vereniging in de mooie NH kerk te Ter Heijde aan Zee. Begonnen werd met de algemene ledenvergadering en aansluitend was er een lezing door Hans Rebers. Hans vertelde aan de hand van foto's en prenten over Ter Heijde in vroeger tijden. Er waren circa 50 belangstellenden naar deze avond gekomen, waaronder ook een aantal niet-leden.

Project Monumentenbordjes

In de gemeente Westland staan 80 rijksmonumenten en 220 gemeentelijke monumenten, naast een groot aantal karakteristieke panden die niet officieel als monument staan geregistreerd. De Werkgroep Erfgoedbescherming Westland, waarin alle Westlandse erfgoedorganisaties inclusief onze historische vereniging zijn vertegenwoordigd, heeft het initiatief genomen om de geschiedenis van deze monumenten op een toegankelijke manier tot leven te wekken. Dat wil men doen door de meest in het oog springende monumenten in de loop van 2022 met toestemming van de eigenaren te voorzien van een monumentenbordje, waarop de geschiedenis van het pand wordt beschreven. Op de borden is een QR-code te scannen. Via de QR-code kan uitgebreidere informatie over het betreffende pand gevonden worden. De initiatiefnemers hopen uiteraard dat zo veel mogelijk monumenteneigenaren aan het project mee zullen doen. De gemeente Westland en het Prins Bernhard Cultuurfonds nemen de kosten voor hun rekening.

Als deel 2 van het project wordt gewerkt aan een plan om in een later stadium in elk van de elf dorpen in de gemeente Westland op een centrale plek een groot bord te plaatsen met daarop een beschrijving van de geschiedenis van het desbetreffende dorp. Met een QR-code op deze borden zal in de meeste dorpen een historische wandelroute kunnen worden gedownload, die de mensen langs de mooiste historische plekken in het dorp leidt.

Presentatie Westlandse roman door Annejet van der Zijl

Annejet van der Zijl, schrijfster van het Boekenweekgeschenk 2020, heeft op donderdag 7 oktober 2021 haar nieuwste boek ‘Fortuna’s kinderen’ gepresenteerd in de NH kerk in Monster. Dit boek is een vervolg op het Boekenweekgeschenk. Twee avontuurlijke Westlandse families spelen hierin de hoofdrol. Dat is in de eerste plaats de familie Herckenrath, bewoners van de buitenplaats Geerbron in Monster. Zoon Leon Herckenrath vertrekt in 1818 op jeugdige leeftijd naar de VS om fortuin te maken, wordt er verliefd op een kleurlinge en sticht met haar een gezin. In 1835 keert hij min of meer gedwongen door de steeds strengere rassenwetten met vrouw en kinderen terug naar Nederland. Hij wordt er burgemeester van Monster. Hun oudste dochter, Virginie Herckenrath, trouwt in 1853 met de ’s-Gravenzandse burgemeesterszoon Jacobus de Fremery, afkomstig van de buitenplaats Ouwendijck. Zij vestigen zich in San Francisco, waar toen net in een rivierbedding goud gevonden was. Het was een periode waarin, zacht gezegd, beschaafde omgangsvormen ver te zoeken waren. Het vermogen dat Jacobus vergaart in het bankwezen en de handel, verdampt in het begin van de 20^ste eeuw door slecht beheer van zijn nazaten.